*Sesión do Ateneo de Santiago
con Marilar Aleixandre (2-4-2018)
“As monxas non me
deixaron ler un libro completo ata os doce anos. Pero logo chegaba a casa e
atrevíame ata coa Ilíada”. É fanática
dos gregos clásicos. Eurípides falaba da Guerra de Troya e parece que alude ós
refuxiados do século XXI.
(foto de El Correo Gallego)
A literatura galega
para mozos en Galicia é vizosa. Pode ser lida por rapaces pero tamén por
adultos como dicía Agustín Fernández Paz. O importante é que a historia esté ben contada.
“Non hai que escribirlle como se fosen parvos senón deixándolle algunha
ambigüidade”. Ela coñece a mente dos nenos pois foi mestra de instituto doce
anos. “Escribir é meterse na pel doutra persoa. Estamos finxindo, representando
un papel”. Casares fala desde un albanel en Cambio
en tres.
Pénsase que agora
hai menos lectores. É radicamente falso. Hoxe hai máis bibliotecas. Nos anos 50 facía secundaria o 25% da
poboación e remataban un 10%.Había moito analfabetismo. Pero minguou o número
de falantes que empregan o galego como primeira lingua.
A literatura
infantil non existe como tal até o XIX pero é que antes non había a noción da
infancia. Os irmáns Grimm recollían a
tradición oral. Anotaban de forma rigurosa quen llo contaba; máis da metade dos
210 historias chegáronlle grazas a mulleres, moitas delas de familias hugonotes
que emigraron de Francia a Alemaña.
Toda a obra de Casares
ten moita relación coa tradición oral,especialmente por influencia dos seus
avós. Un polbo xigante é un híbrido que sitúa o mito do krahen na ría de
Aldán. É unha obra moi divertida “que non parece infantil” con ilustracións do
gran Enjamio. O galo de Antioquía
fala da tradicón das cidades asulagadas. Hai unha lenda que di que Carlomagno
quixo afundir Duio, pobo a carón de Fisterra. O conto, con debuxos de Meixide,
critica a intolerancia que está representada pola Inquisición. A Galiña azul é un canto á liberdade e
diversidade.
Xohana Torres,
finada en setembro, non era só poetisa. Fixo o primeiro programa de radio en
galego. Un bo exemplo das súa literatura infantil é Pericles e a balea.
Hai obras para
cativos en poesía como a Ovella
descarreirada ou un libro de Berta Dávila.
En Rúa Carbón Marilar fala da sociedade
vasca pero non se puido publicar en Euskadi. É anterior ao exitoso Patria.
No imaxinario
popular fantasía vencéllase a literatura infantil e o realismo cos adultos.
Para adolescentes tamén hai historias realistas.A banda sen futuro é a novela de Marilar máis reeditada. Cabeza de Medusa comeza cunha violación;
as rapazas son presionadas para que non denuncien. É un tema tabú pero de
moita actualidade. Seguen esa liña
Anagnórise de Victoria Moreno, Ola,
estúpido monstro peludo! de Fina Casalderrey ou O meu
nome é Skywalker.
Nos contos
tradicionais os actos violentos están na familia.Perrault aporta Barba azul ou Pel de asno,historia dun incesto non consumado no que o pai
pretende á filla. En Hansel e Gretel e
nalgunhas versión de Polgariño os
pais abandonan ós nenos porque non poden alimentalos.
Os cativos son moi
sinceros coas críticas. “Estamos nun ecosistema fantástico. Non hai censura
aos autores”. Pero en O chápiro verde
a editorial non lle compracía que o malvado, un devorador de soños, tivera no
seu lar un coelliño pingando sangue.
No hay comentarios:
Publicar un comentario