Non prendas a luz. Hai que aforrar

*Simposio de poesía no Consello da Cultura

Conferencia inaugural a cargo de Yolanda Castaño (15-XI-2018)

A poesía galega goza dunha saúde excelente. Temos a Eva Veiga, Ana Romaní e a veteranas como María Xosé Queizán e Marilar Aleixandre.  Había que presentar a Chus Pato nas alfándegas en lugar de pasaporte.  Ramiro Fonte foi a versión galega da poesía da experiencia ata o seu pasamento no 2008. Cita moitos nomes. Non se inclúe por modestia.

   Na segunda metade dos 90 había poetas en Curtis, Elviña e Boullón pero non se coñecían cara a cara.   As rapazas tiñan que xustificar a súa roupa e maquillaxe.  Falábase de favores sexuais a cambio de outros literarios. “Que os ciclos menstruais che sexan favorables” foi un dos folgos que recibiu Castaño.  María do Cebreiro afirmou que a poesía da derradeira década do século XX era “máis colaboracionista co patriarcado que subversiva e dona do propio desexo.”

   A xeración nova tralo cambio do milenio non sufriu a crise. As quedadas foron substituidas pola rede. “Líanse,escribían ben pero non o petaban  e tardaban tempo en darse dous bicos”.

   Crise significou oportunidade. A perfecta ocasión para que o poder reducise as oportunidades ó produto cultural.  “É rancio dicir que a poesía só a facemos por amor”. Os empresarios freganse as mans. Quen quere traballar gratis?

   Tivo tres colaboracións semanais en prensa. Pagaban a hipoteca e algunhas facturas. Logo pedíronlle que o fixera gratis.  Pero ela sabía que debía conservar a dignidade.

   Os que teñen a trintena  recuperaron forza. Exploran e inventan novas canles. Fan lecturas máis cosmopolitas. Saben que o mundo é máis amplo que a facultade de filoloxía de Santiago.

   Fálase de que os novos sectores estratéxicos son o cine vasco, a narrativa catalana e a poesía galega.  “A poesía catalana leva anos en crise creativa pero a política e economía a apoian”. Hai cinco axudas de 8000€ brutos para a creación literaria, dos que dous son para mulleres; máis dous a maiores para menores de 30 anos.

   Roubamos horas ó sono, ó lecer e á familia para fortalecer o patrimonio colectivo.Os premios axudan pero “sorrís para a foto, unha palmadiña nas costas e outros explotan o teu traballo”. Arestora en Galicia non viven só da literatura Suso de Toro e Manolo Rivas. “E moitos deses nomes rematan en a”. Aspiramos ao traballo. A poesía repara, decontrue e visibiliza.