lunes, 29 de junio de 2020

Dávila dende o eu

*Notas sobre o coloquio de Berta Dávila no FLIV (26-VI-2020)
Reflexiona sobre a súa narrativa




   “Leo moito dende pequena. Cando mellor estou é cando escribo; sinto que fago algo valioso. Ninguén me pode quitar a lectura e a escritura”. Berta recomenda dúas lecturas. El año del pensamiento mágico de Joan Didion e Rewind de Juan Tallón, ventilado nunha noite máis unha mañá.


   O derradeiro libro de Emma Olsen ambientouno nun lugar onde nunca estivo. As rapazas queren saír a toda costa de Faith, pase o que pase. Por iso fan o xogo do católogo de xeitos de matar. Esa obra “escribina desde un certo cinismo, en Carrusel hai menos”.

   Interésalle máis a perda que a morte. O espazo baleiro que deixan os que faltan. Como nos reconstruimos despois diso e que significan eses pantasmas arredor de nós.  Tamén está a idea do fracaso, as expectativas que non se cumpren.  “Non me interesan os triunfadores, gústanme os que chegan a outro lugar do que buscaban”.

   “Tento que os meus libros sexan multitarea. Elas toman con humor o drama, non se regodean. Non se toman a peito cousas terribles. A morte é un tema universal”.

   Ata O derradeiro libro de Emma Olsen sempre escribira cunha certa rutina; logo estivo máis recollida por temas persoais e non tiña ansia por publicar.

   Entón quixo facer una novela sobre Mina Loy, deseñadora que estivo en tódalas vangardas e logo marchou a Nova York. Pero “hai que escribir os libros que non se pode evitar escribir. Carrusel era o mellor que eu era capaz de facer no momento en que o escribín, non é banal para min. Non sempre pasa cos autores que admiro que ás veces os fan para saír do paso”.


   “A estrutura de Carrusel é un andamiaxe que non ter coas accións senón cos símbolos. Como un fractal”.  Iníciase no capítulo cero porque o protagonista parte do ermo. E repite, como con Emma Olsen, na fórmula dos dez capítulos.


   Escribe en primeira persoa. Con voz propia. “Costoume chegar porque implica renuncias como a omnisciencia; e complica introducir diálogos”. Fala desde a intimidade e a fraxilidade. “Parece que escribir así é narcisita pero pretendín que falase baixiño e cerca nunha historia pequena e modesta”.

   É autoficción. Hai certa identificación entre narrador e autora. Pero Dávila fai como Mark Everett quen, para protexer a identidade dos seus nunha autobiografía, afirmaba que algúns nomes e cortes de pelo cambiaron.

   Hai dous núcleos arredor dos que o libro levita.  Falan da perda. Son a historia das cinzas e o da semente e o aborto. “Escribino antes de concebir o libro enteiro e deume o tono”.

   Reflexiona sobre a maternidade. “Ter un fillo é a cousa que máis fráxil nos fai. Adquires medos e un compromiso emocional que antes non experimentaras”.

   Ten unha bonita imaxe sobre unha colección de caixas. Lugares onde se gardarán cousas que aínda non sabemos. “Son fermosas e evocadoras pero nelas tamén está o prexuízo”. A escritora confésase como coleccionista de caixas de música, lapis e libretas.

   A protagonista comparte doenza co seu tío. “Ela necesita un horizonte de expectativa. O libro está escrito para querer a ese personaxe controvertido e difícil de tratar”.

   Non lle agrada a elitización da cultura. “Podo ler a Faulkner e ter bagaxe cultural pero non estou fóra do mundo”. “Diana de Gales escribiuse a si mesma.  Supón unha performance completa; parte dun ser virxinal e remata como unha proscrita da monarquía. É un thriller, como Ana Karenina”.